حرف نو

فرهنگ هنر و ادبیات

حرف نو

فرهنگ هنر و ادبیات

تجربه شاعرانه علی عبدالرضایی

تجربه شاعرانه علی عبدالرضایی

 

 

  محمدرضا محمدی آملی  


این روز ها که شعر شاعران دهه هفتاد و هشتاد را بیشتر می خوانم و به تاثیر و ماندگاری آن ها فکر می کنم به تجربه زیست شده  شاعرانه و بروز آن در زبان بیشتر ایمان  آوردم . به راستی شعر شاعرانی امثال علی عبدالرضایی ها در کجای این تجربه زیستی شاعرانه قرار می گیرد  و آیا راز ماندگاری یا فراموشی شعر و شاعر در همین تجربه گره خورده است ؟  وقتی ادعای بزرگ و تو خالی این شاعر جنجالی را می خوانم و اینکه چگونه او می خواهد هم جهان جدیدی خلق کند و هم شعری مانند شعرنوشته شده ی  پایین بنویسد خود داستانی است خواندنی .یادم می آید سال ها قبل در این زمینه گفته بودم :  

 

    شعر فرایند تجربی زبان است . تجربه شاعرانه در زبان  وبا زبان پدید می آید و هر شاعری بر اساس تجربه های زیست شده به دریافتی از هستی دست می یابد . در تجربه شاعرانه نوع برخورد شاعر با هستی معین می گردد در شعر ما به شکل عینی یا تبدیل این تجربه دهنی به فعلیت شعری روبرو هستیم . تجربه از لحاظ زمانی و از لحاظ وجودی مقدم بر بیان نیست . در بیان هنری میان تجربه و زبان پیوندی یگانه برقرار است .

 

   از درون این یگانگی آثار خلاقی پدید می آید که می تواند در زمان تداوم یابد . شعر بد نشانه یک تجربه بد زبانی است و شعر خوب نشانه یک تجربه  خوب زبانی . شاعر در رویارویی  با هستی تجربه های گوناگونش را دز زبان حیات می بخشد این تجربه ها وقتی از بنیانی اصیل برخوردار باشند می توانند در زبان اتفاق مهمی تلقی می شوند اما آنگاه که با تجربه ای سطحی رویاروی می شویم آنچه به عنوان بیان هنری عرضه می شود نیز سطحی و کم عمق خواهد بود .

 

    به همین دلیل وقتی با تجربه جدید علی عبدالرضایی در هرمافرودیت مواجه می شویم  با تجربه جدید رویارو هستیم اگر این تجربه دارای پشتوانه فکری باشد تاثیر گذار خواهد بود وگرنه جزو ترهات  و وهمیات قرار می گیرد  که جملگی این گونه است . وقتی  عبدالرضایی در دبستان فرنگی اش  می ریند و می گوزد  تاثیر تجربه زیست شده شاعر با جهان اش است  واین تجربه قابل انتقال به ذهن و زبان فعال دیگری نیست عبدالرضایی در شعر ی می نویسد :  

 

عجب هوای بو داری

تن اتاق کرده ای

خاک برسرت

باز هم گوزیدی

ریده بود

غیرت به این خوابی که که می کنی

 

   و این شعر فرایند تجربی زندگی  شاعر است و جزو تجربه های سطحی و کم عمق قرار می گیرد که در زبان مجال بروز نمی یابد . تجربه از آن شاعر است اما در زبان و با زبان متولد نشده است . بنابر این شاعر جوانی  چون او در این بخش از حیات انسانی معنا می یابد .  آنجا یی که آگاهانه شعر سرقت می کند  باز چون تجربه  زیست شده ای  هم با آن زبان ندارد کاملا همه چیز  دروغین جلوه می کند و خواننده در می یابد او خودش نیست . علی  عبدالرضایی پرچمدار چنین شعر هایی  است و نباید از او انتظار دیگری داشت . وقتی شعر های دفتر دبستان لندن او را می خوانیم  جهان جدیدی با تعینات بزرگش خلق نمی شود اما این اتفاق در شعر های جوانی  نیما می افتد و خواننده با جهان نویی که امکان خلق آن پیش از بروز تجربه و حلول آن در زبان  وجود نداشت مواجه می شود . پس هواداران علی عبدالرضایی باید بدانند که نیمای دیگری با این نام ظهور نخواهد کرد . زهی خیال باطل .   واین کونه است که نیما می ماند اما علی عبدالرضایی با رفتن به دیار غرب شعرش و خودش آرام آرام در حال فراموشی است اما تجربه های زیست شده نیما امروز هم درک  ودریافت می شود . باز هم از این تجربه ها  وزبان شاعرانه خواهم نوشت . تا وقت دیگر بدرود .  

نظرات 26 + ارسال نظر
بی نام جمعه 10 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 14:54

جالب بود. هر چی در باره ی این آشغال گفتید درست است. از آشغال هم آشغال تراوش می کنه . انتظار دیگه ای نباید داشت.

حمید تقی آبادی شنبه 11 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 14:33 http://layalila6.blogfa.com

سلام آقای آملی از لطف شما ممنونم. مطلب خوبتان را هم خواندم حسابی. پاینده باشید.یک شعر زدم.

مجیدی یکشنبه 12 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 18:58 http://naghmekadkani.persianblog.ir

درود بر شما
در مورد علی سنتوری که به زودی می بینمش بعدا می نویسم اما در مورد شعر عبدالرضایی و امثالهم باید بگویم که این جوانان مثل خیلی دیگر از جوانان امروزی چون خودشان عمیق نیستند سخنشان هم عمق ندارد.برای این که زبان به مرحله ی تاثیرگذاری برسد خیلی تلاش و تجربه لازم است. حرف های رکیک در شعر پست مدرن و کلا در اشعار شاعران این روزها بسیار است نمی دانم چرا؟ شاید باز هم به خاطر سطحی بودن خود این افراد است و تجربه هایی از نوع نوشته هایشان!!!

یک رفیق دوشنبه 13 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 00:36

آفرین آقای آملی ! این عبدالرضایی خبیث شعر انگلیسی را هم به گند کشیده است.بدبخت شاعران انگلیسی که فریب شعرهای کتابش را خورده اند و درباره کتاب انگلیسی اش می نویسند

انجمن مجازی ایران دوشنبه 13 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 17:41 http://anjomanmajazi.blogfa.com/

با سلام ! چهاردهمین جلسه ی انجمن مجازی با نقد و بررسی اشعار احسان مهدیان از تاریخ دوشنبه 13 بهمن تا دوشنبه 27 اسفند 86 در حال برگزاری است . منتظر دیدار و نقد و نظر شما فرهیخته ی گرامی هستیم.

محمدرضا براری سه‌شنبه 14 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 01:18 http://http://www.penhaan.blogfa.com/

دوست عزیز
جناب آقای محمدی
سلام
وبلاگ پنهان متولد شد
از بازدیدتان خوشحال می شوم .
با احترام

احسان مهدیان سه‌شنبه 14 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 10:55 http://hojum.blogfa.com

سلام جناب محمدی آملی

هم خودم آمدم و از خواندن این متن بهره مند شدم و هم این مطلب را لینک دادم . هجوووووووووووووم

اسکیمو چهارشنبه 15 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 19:30 http://eskimoo.blogfa.com


هی می پیچد به خود / وول می خورد / آخر جای آدم برفی که یخچال نیست / خورشیدم آرزوست / قطره که شدم / سر می خورم از ناودان خانه ی کعبه / می نشینم درست بر حلق اسماعیل / تا هیچ چاقویی خون نکند / چشم هایم را / کاسه کاسه
نه محض امتحان دوستی از یک مرد؛
به خاطر دسته ی چاقویی که / ریز ریز کرد / بی خبرانگی های عاشقانه ی یک زن را / پخت / ریخت در ظرف هایش یعنی / مردان این خانه باز خواهــــند گشت


سلام دوست عزیز
اسکیمو به روز است و
منتظر

مجید قبادیان سوادکوهی جمعه 17 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 02:41 http://zoharab.blogfa.com

سلام دوست عزیز
با مطلبی تحت عنوان «علی بابا چاهی و پسا نیمائی »به روزم.

.
.
.
بی تردید هر نگاهی در تلاقی با دیدگاههای دیگر است که منتج به نتیجه می شود پس منتظر شنیدن(دیدن)دیدگاههای شما هستم.
با آرزوی سالی خوش در سال پیش رو.
.
پیروز باشید

لیلا کردبچه جمعه 17 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 15:03 http://leilakordbacheh.blogfa.com

دعوتی به خواندن یک شعر .

سلمان خان از بندرعباس شنبه 18 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 05:29 http://www.lost.love.mihanblog.com

از آنچه رنج میبرم زندگی نیست ،زندگانند
سلام ... امیدوارم خوب باشی ... اگه میشه به من یه سری بزن آحه شاید این اخرین آپ و یا یکی مونده به آخرین آپ من باشه لطفا این آپ رو بخون حتما ... راستی اگه آدرس وبلاک به های بندری رو داری رو بهم بده . ممنونت میشم ... راستی تعطیلات عید کجایی ؟؟؟ یه آسمونی تنهای تنها به اسم سلمان خان از بندرعباس ... بای تا های

سمیرامیس ابراهیمی-مجلس هشتم- تهران یکشنبه 19 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 12:08 http://8them.blogfa.com

سلام ،
من سمیرامیس ابراهیمی هستم. کاندیدای مستقل هشتمین دوره ی مجلس از تهران. لینک وبلاگم را می گذارم. بخوانید و در wورت تمایل افکار مرا منعکس کنید.
سپاسگزار می شوم با معرفی وبلاگم گامی در جهت حضور موثر مردم بردارید.
http://8them.blogfa.com

تورج بخشایشی پنج‌شنبه 23 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 04:05 http://www.hochi.persianblog.ir

کلیک روی رگ سیمواره های مست ...
با دوشعر
و مطالبی در مورد نشر کتابهای ادبی بروزم.
منتظرم که ردپای شما را در صفحه ی کامنت ها ببینم...

مجیدی جمعه 24 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 17:01 http://naghmekadkani.persianblog.ir/

درود بر شما
پیشاپیش سال نو بر شما مبارک.

انجمن علمی یکشنبه 26 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 23:43 http://sfblog.ir

انجمن علمی-دانشجویی برنامه ریزی اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار می کند:
نخستین جشنواره علمی دانشجویی وبلاگ نویسی با موضوع اندیشه به مسائل اجتماعی ایران
برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت نام به سایت جشنواره مراجعه کنید.

حمید تقی آبادی دوشنبه 27 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 13:31 http://layalila6.blogfa.com

«آیا سبکهای شعری فارسی با مکتبهای غربی قابل مقایسه و تطبیق است؟»

سلام آقای آملی عزیز با معرفی مفصل کتاب «بلاغت تصویر» تالیف دکتر محمود فتوحی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد به روزم.خالی از لطف نیست اگر سر بزنید

شیکا اویلی چهارشنبه 29 اسفند‌ماه سال 1386 ساعت 11:44 http://www.shikaavili.persianblog.ir

با سلام
همدیار سال نو مبارک بهاری باشی

شعبان کرمدخت جمعه 6 اردیبهشت‌ماه سال 1387 ساعت 18:00

سلام
خسته نباشید.استفاده کردم.
باغزلی منتظرم.

لیلا حکمت نیا پنج‌شنبه 19 اردیبهشت‌ماه سال 1387 ساعت 21:40 http://soorenaa.blogfa.com

دوستان ، شاعران و منتقدان گرامی :
وب سایت سورنا در نظر دارد به منظور ترویج "نقد " شعر بعد را با نقد درج نماید لذا از شما استاد گرامی تقاضا می شود همین جا کامنت بگذارید تا شعر را برایتان بفرستم

انجمن مجازی ایران سه‌شنبه 24 اردیبهشت‌ماه سال 1387 ساعت 10:32 http://anjomanmajazi.blogfa.com

با سلام. نوزدهمین جلسه ی انجمن مجازی را به نقد اشعار اصلان قزللو اختصاص داده ایم . منتظر نقد و نظر شما فرهیخته ی گرامی هستیم .

ایران جمعه 27 اردیبهشت‌ماه سال 1387 ساعت 08:30

متاسفم که هنوز نمی دانید نیما را نباید با این شاعر در قیاس اورد . دنیای نیما و جهان پیش از او ان قدر با یکدگر فاصله داشتند که او به راحتی بتواند تفاوت خود را برکشد . اما جهان کنونی ما چه اندازه با جهان های جدید دیگر فاصله دارد تا بتوانیم تفاوت را اشکار کنیم . چرا فکر کرده اید که باید به نیما مثال بزنید ؟ و چه کسی گفته که شعر عبد الرضایی نخواهد ماند . انکه غربال در دست دارد از پس می اید .

پاشا زانوسی چهارشنبه 9 مرداد‌ماه سال 1387 ساعت 18:52 http://zanoosi.blogfa.com

سلام
به تو و تمام دوستان نا تمام.
در حال گردآوری مجموعه ای از آثار شاعران پیشرو شمال به همراه نقد و خوانش با عنوان «از شمال شعر» می باشم.
آثار خوبتان را منتظرم.

ناصر پیرزاد سه‌شنبه 16 مهر‌ماه سال 1387 ساعت 13:39

ای کاش می دانستی و یا می خواستی درک کنی که علی عبدالرضایی داربست شعر فارسی ماست

مجتبی شنبه 10 اسفند‌ماه سال 1387 ساعت 13:11

اصلا شعری به نام دهه هفتاد وجود ندارد
کام یک از ما یک شعر از این نسل که ادعای خدایی میکنن رو
به خاطر داریم

سیاوش سبزی جمعه 9 مرداد‌ماه سال 1388 ساعت 05:39 http://www.siyavashsabzi.blogfa.com/

سلام بعداز خواندن مطلب شمارا به گدار دعوت می کنم

زوشا بیرانوند سه‌شنبه 11 اسفند‌ماه سال 1388 ساعت 09:44 http://www.shereno.com/profile.php?op=show&uid=6998

سلام جناب آملی
وبلاگت خیلی مفید و خواندی بود
اگه برایتان مقدرور است سری به دل نوشته این حقیر بزنید
ممنون می شم اگه نظراتتان بفرمایید.
http://www.shereno.com/profile.php?op=show&uid=6998

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد